vlnr Mariska Vergouw, buurtbewoner, Edwin Santhagens (Buro Sant en Co) Gerda Brethouwer (voorzitter ontwerpgroep FHP) Joep van Lieshout en buurtbewoners voor een van de beelden van De Stam tijdens het vraagsgesprek bij de onthulling.

De herinrichting van het Frederik Hendrikplantsoen maakt onderdeel van een grootscheepse renovatie van de Frederik Hendrikbuurt: de kwaliteit van de openbare ruimte wordt verbeterd en de leefbaarheid op straat vergroot. Het doel: meer ruimte voor voetgangers, spelende kinderen en groenvoorzieningen.

Op 7 oktober is het werk De Stam van Joep van Lieshout opgeleverd tijdens een feestelijke bijeenkomst. Leerlingen van het Carthesius Lyceum leidden de gasten langs de kunstrwerken het speeltoestel van Carve en de onderdelen in het plansoen. De kunstoipdracht was begeleid door Marieke Gerritsen.

Kunt u het idee achter De stam toelichten?

De Stam is een ode aan de samenwerking. In het verleden was de kans om te overleven groter door teamwork: samen voedsel zoeken, onderdak bouwen, land bewerken – zeker in Nederland, met zijn strijd tegen het water en droogleggingen. Het Frederik Hendrik Plantsoen was een polder vol zaagmolens. Hout werd verzaagd om de huizen en schepen te bouwen waarmee Amsterdam groot is geworden. De Stam verbeeldt dit verleden en brengt de samenwerking tussen alle lagen van de bevolking tot uitdrukking. De verschillende beelden op en rond de tramlus vormen een groep die hout verzamelt en versjouwt naar een centrale plek waar symbolisch een constructie wordt opgericht. Hierdoor wordt de tramlus met een landmark zichtbaar gemaakt. Het verspreid opstellen van de beelden prikkelt de bezoekers om ook de rest van het plantsoen te verkennen. De koraalrode kleur koos ik omdat het plantsoen wel een oppepper kon gebruiken. Bovendien is het een kleur die wel wat kan hebben. Denk maar aan rode bakstenen, ook in verweerde toestand blijft het een kleur die spreekt.’

Wat trok u aan in het project, toen u werd benaderd om een schetsontwerp te maken voor het vernieuwde Frederik Hendrikplantsoen?

Joep van Lieshout:

‘Het is een plek in Amsterdam die ik goed ken, al zo’n 30 jaar. Mijn eerste galerie lag in de Jordaan, dus als ik vanuit Rotterdam naar Amsterdam kwam, reed ik altijd langs het plantsoen. Voor mij is het een soort ijkpunt in de stad. En dan die bocht – die is zo lekker smeuïg om doorheen te rijden. Ook de geschiedenis van de Zaagmolenbuurt sprak me aan. Ik vind het fijn om een link te leggen met de historie van een plek.’

Vraag: Bij de realisatie van De Stam had u niet te maken met een enkele opdracht- gever, maar ook met de buurtbewoners. Hoe was dat?

Joep van Lieshout:

‘Ik heb veel ontwerpen gemaakt voor de openbare ruimte, maar dit was voor mij de eerste keer dat buurtbewoners vanaf het begin zo nauw betrokken waren. Zo’n participatietraject heeft één nadeel: het kost meer tijd. Verder zijn er vooral voordelen; doordat bewoners hebben kunnen meebepalen in ondermeer de kunstenaarkeuze, wordt het werk breed gedragen en echt ervaren als een kunstwerk van de wijk. Belangrijk, want de buurtbewoners moeten er mee leven.’

Benieuwd naar alle toekomstige plannen en werkzaamheden?

Zie www.amsterdam.nl/hendrik-grootbuurt. ’Zie voor De Stam ook: www.frederikhendrikplantsoen.nl